Autor:
phm. Marta BrodaRecenzenci
- hm. Natalia Gorgol, SOKK, ZOKP, Chorągiew Stołeczna
Zamierzenia:
Po zajęciach/warsztatach/... uczestnik będzie:- zintegrowany z pozostałymi uczestnikami zajęć
- znał i właściwie zrozumienie pojęcia: zdrowe żywienie, pełnowartościowy produkt, wskaźnik BMI
- miał zwróconą uwagę na problem zdrowego żywienia na wyjazdach harcerskich
- miał opanowaną budowę trzech funkcjonalnych ognisk kuchennych
- zachęcony do wprowadzenia zmian w swoich nawykach żywieniowych
- posiadał umiejętność przygotowania trzech prostych i smacznych posiłków na ognisku kuchennym
- posiadał umiejętność dobrania właściwego posiłku do typu aktywności swoich podopiecznych
Realizowane wymagania:
Wymagania z prób realizowane poprzez te zamierzenia:Motyw i zakres tematyczny
Motyw główny:
- Hobby i zainteresowania
Uszczegółowienie:
Podstawy zdrowego żywienia (zdefiniowanie posiłku pełnowartościowego, analiza tabeli kalorycznych i dziennego zapotrzebowania na energię w oparciu o wiek)
Obliczanie wskaźnika BMI
Rodzaje, sposób budowy i zastosowanie ognisk kuchennych
Poznanie przepisów dań do przygotowania
Zakres tematyczny:
Forma materiału
Typ materiału:
Pełen konspekt zajęć
Informacje organizacyjne
min
opt
16
16
maks
160 min.
Prowadzących: 1
Uwagi:
Wymagania lokalowe, sprzętowe i potrzebne materiały
Miejsce:
teren otwarty, okolice źródła wody (np. łazienka), potrzebne drzewo, warunki do rozpalenia trzech drobnych ognisk (teren względnie niezalesiony)
Wymagane materiały:
- duże kartki papieru
- kartki A4 (ok. 100)
- markery/pisaki/długopisy
- karteczki samoprzylepne
- saperki
- lina (nie za gruba, do wiązania drewna)
- wiadra (3 szt.)
- patelnia, kociołki (mogę zorganizować na własną rękę)
Produkty spożywcze (do przeprowadzenie trzech zajęć):
• 1 kapusta
• 3 kg ziemniaków
• 16 cebul
• 15 kiełbas
• 750 g boczku
• olej (mały)
• przyprawy: sól, pieprz, bazylia
• 50 jajek
• 10 papryk czerwonych
• 10 pomidorów
• 1 kg mąki ziemniaczanej
• 1 kg cukru
• 2 opakowania cukru wanilinowego
• 3 l mleka
Materiały uczestnika:
menażka, kubek, niezbędnik, kalkulator (może być w telefonie), scyzoryk
Przebieg
1
10 min.
Integracja uczestników zajęć
Uczestnicy siadają w kole i po kolei przedstawiają się oraz informują dlaczego wybrali akurat te zajęcia i jakie mają oczekiwania wobec prowadzącej. Każdemu zostaje zadane pytanie jaki ma stosunek do zdrowego żywienia, czy stosuje je w swoim życiu i czy swoją postawą je promuje - uczestnicy spisują swoje opinie na karteczkach. Każdemu poruszonemu aspektowi nadają miano "sukcesu" lub "porażki" wg. własnego uznania. Następnie karteczki umieszczają na odpowiedniej części planszy "Moje żywienie" (załącznik 1). Ma to na celu ukazanie nastawienia konkretnych uczestników do tematu, co będzie miało znaczenie pod koniec zajęć, gdy zostaną poproszeni o ponowne wykonanie ćwiczenia.
Potrzebne materiały: Załącznik 1, duże kartki szarego papieru, karteczki samoprzylepne, markery/pisaki
2
5 min.
Zdefiniowanie pełnowartościowego posiłku
Uczestnicy zostają podzieleni na cztery grupy i w ciągu 60 s mają za zadanie stworzyć własną definicję pełnowartościowego posiłku. Następnie prezentują efekty swojej pracy i konfrontują je z pozostałymi grupami. W efekcie ma powstać definicja pełna i poprawna (uzupełniona o ew. uwagi prowadzącej).
Potrzebne materiały: kartki A4
3
15 min.
Trendy żywieniowe a harcerstwo
W pierwszej części uczestnicy zostają podzieleni na 3 grupy, w których mają za zadanie opracować trendy żywieniowe kreowane przez trzy różne źródła. Każdej grupie zostaje przydzielone inne: mass-media, celebryci lub autorytety (rodzina, szkoła). Ich zadaniem jest również wygłoszenie własnych opinii w odniesieniu do wniosków, które im się nasunęły. Następnie przed uczestnikami zostaje postawione pytanie jak trendy żywieniowe kreowane w społeczeństwie przekładają się na żywienie podczas wyjazdów harcerskich. Korzystając z załącznika 2, zostaje stworzona mapa myśli. Celem zadania jest zwrócenie uwagi uczestników na fakt, jak bardzo ich osobisty stosunek do zdrowego żywienia odbiega od tego co spożywają na rajdach/biwakach i na co przyzwalają swoim podopiecznym ("śmieciowe" jedzenie, brak ustalonych pór posiłku, pomijanie posiłków z powodu innych aktywności, itd.). Po wyciągnięciu wniosków z ćwiczenia zostaje zainicjowana dyskusja jak my, jako opiekunowie/instruktorzy, możemy wpłynąć na polepszenie jakości posiłków na wyjazdach i nastawienia harcerzy do zdrowego żywienia.
Potrzebne materiały: kartki A4, pisaki, teksty źródłowe (czasopisma), załącznik 2,
4
15 min.
Tworzymy menu
Uczestnikom zostają rozdane tabele z dziennym zapotrzebowaniem podopiecznych na składniki odżywcze oraz produkty spożywcze je zawierające (załącznik 3). W ciągu 10 min mają za zadanie zaproponować posiłek dla harcerzy, którzy uprzednio brali udział w zajęciach wymagających różnego nakładu energii: zajęcia świetlicowe, gra zespołowa, całodzienna gra terenowa. Celem ćwiczenia jest uzmysłowienie uczestnikom jakie posiłki najlepiej będą rekompensowały straty energii i pobudzały do dalszej aktywności.
Potrzebne materiały: Załącznik 3, kartki A4, pisaki
5
10 min.
Co z tym BMI?
Uczestnicy obliczają swoje BMI (wskaźnik masy ciała) wg podanego wzoru a następnie interpretują swoje wyniki zgodnie z przyjętymi standardami. Następnie zostaje podjęta dyskusja w jakim stopniu BMI tak naprawdę decyduje o naszym zdrowiu. Celem ćwiczenia jest wskazanie, że BMI to pomiar bardzo niedokładny, który nie daje pełnego obrazu kondycji naszego ciała (zostaje podany przykład kulturystów, których wskaźniki BMI mogą sugerować skrajną otyłość) oraz że powinniśmy poddawać się dodatkowym badaniom jak np. pomiar tkanki tłuszczowej. Uczestnikom zostaje również zwrócona uwaga na fakt, że BMI powinien być liczony jedynie dla osób dorosłych.
Potrzebne materiały: kartki A4, kalkulatory (w telefonach), pisaki
6
5 min.
Przerywnik
(Przerywnik/gra na rozluźnienie)
7
5 min.
Działania przy otwartym ogniu a przepisy BHP i P-poż
Uczestnikom zostają przybliżony zasady BHP oraz p-poż obowiązujące podczas kolejnej części zajęć. Omówione zostaje właściwe przygotowanie miejsca pod rozpalenie ogniska, przygotowanie wiader z wodą/narzędzi do opanowania ognia, działania, alarmy i ewakuacja w przypadku pożaru.
8
5 min.
Ogniska kuchenne - z czym to się je?
Uczestnikom zostają zaprezentowane trzy typy ognisk kuchennych, które będą następnie budować (załącznik 4). Zostaje zwrócona uwaga na wady i zalety każdego z typów palenisk oraz najlepsze zastosowanie dla przygotowania konkretnych potraw.
Potrzebne materiały: Załącznik 4
9
20 min.
Budowa ognisk kuchennych
Uczestnicy zostają podzieleni na 3 grupy, w których pracują do końca zajęć. Każda z grup ma za zadanie zbudować własne ognisko kuchenne wg jednego z podanych sposobów. Przygotowanie miejsca pod ognisko zostaje dokładnie sprawdzone pod katem bezpieczeństwa. Uczestnicy dbają również o zorganizowanie dla siebie wiader z piaskiem/wodą do zagaszenia paleniska po zakończeniu zajęć.
Potrzebne materiały: Saperki, wiadra, materiał "leśny", lina
10
40 min.
Gotowanie
Grupy przygotowują posiłki wg otrzymanych wcześniej przepisów (załącznik 5). Do ich wykonania używają przede wszystkim własnych menażek i niezbędników oraz produktów dostarczonych przez organizatorów.
Potrzebne materiały: Załącznik 5, produkty spożywcze, niezbędniki, menażki, patelnia, rondelki
11
5 min.
Prezentacja dań
Liderzy grup dokonują opisu przyrządzonych potraw uwzględniając kto za co był odpowiedzialny oraz jak wyglądała współpraca.
Potrzebne materiały: karteczki samoprzylepna, załącznik 1
12
10 min.
Wspólna konsumpcja
Uczestnicy zajęć siadają w kole do wspólnego posiłku. Zostają im rozdane ponownie karteczki, na których mają za zadanie wypisać zmiany w swoich nawykach żywieniowych, do których zmotywowały ich te zajęcia. Karteczki - "sukcesy" zostają przyklejone w odpowiedniej części planszy "Moje żywienie" (załącznik 1). Temat zostaje również poruszony w konsumpcyjnej dyskusji, podczas której uczestnicy zostają zachęceni do podzielenia się pomysłami na biwakowe żywienie podopiecznych oraz urozmaicania ich menu i zastosowania ognisk polowych w planach pracy śródrocznej.
Potrzebne materiały: Załącznik 1
13
15 min.
Podsumowanie zajęć
Uczestnicy siadają w podgrupach, ze względu na pion metodyczny, w którym na co dzień pracują. Na otrzymanych fiszkach wypisują inspiracje, jakie wynieśli z zajęć, które mogą przenieść na działanie w drużynach.
Potrzebne materiały: fiszki